Proeftuinen of living labs zijn een populair begrip geworden in de landbouw. Een proeftuin is bedoeld om innovatieve concepten praktisch toepasbaar te maken en te testen onder praktijkomstandigheden. De nadruk ligt niet bij de fysieke realisatie, bijvoorbeeld een perceel waarop alleen nog niet-kerende grondbewerking wordt toegepast, maar op het samenwerkingsverband dat een concept bij de horens pakt.
Proeftuinen zijn m.n. geschikt voor perspectiefrijke, complexe vernieuwingen met veel open einden. Eén voordeel van een proeftuin boven een proefboerderij is dat agrariërs er veel nauwer bij betrokken zijn en veel input kunnen leveren. Ook de schaalgrootte speelt een rol. Als een vernieuwend concept in een proeftuin slaagt zal het ook makkelijker door anderen overgenomen worden. Daarvoor is een ander modewoord bedacht: "uitrollen".
Een boeren-samenwerkingsverband als HWodKa vormt een ideale setting voor het organiseren van proeftuinen. De belangrijkste voorwaarde is, dat de beoogde vernieuwingen stroken met de visie van deelnemers en de doelstelling van HWodKa. Ook moet je er tijd voor kunnen vrijmaken want deelname is tijdrovend en de uiteindelijke opbrengst ongewis.
HWodKa participeert in 2 proeftuinen: de proeftuin 'Duurzame Landbouw' van de provincie Zuid-Holland en de Nationale Proeftuin Precisielandbouw (NPPL; ontwerpfase) van MINEZ. Het project HW2O is ingebed in de proeftuin 'Duurzame Landbouw' met financiering via POP3. In beide proeftuinen staat, wat HWodKa betreft, bodembeheer t.b.v. het verbeteren van bodemecosysteemfuncties centraal.
Voor het verder ontwikkelen van methoden voor precisielandbouw zouden HWodKa-deelnemers vooral willen beschikken over meer bodemdata. We beschikken in veel gevallen over voldoende kennis om percelen in managementzones in te delen. Een volgende stap kan zijn om per zone meer gedetailleerde informatie te verzamelen over relevante intrinsieke en veranderlijke bodemkwaliteiten. Deze kennis kan vervolgens gebruikt worden voor het ontwerpen van gewas-gerelateerde taakkaarten, bijvoorbeeld voor de zaai- en pootdichtheid, de basisgift en voor bodemherbiciden en bodem-gerelateerde taakkaarten, zoals bekalking voor CEC en OS-bodemvoeding. Het gebruik van GIS-tools voor het maken van taakkaarten en apparatuur voor het uitvoeren van taakkaarten wordt niet als grootste hindernis gezien.
Voor de analyse van het bodemprofiel zullen we terugvallen op methoden die bij de bodemkartering worden gebruikt. Voor het meten van meer veranderlijke eigenschappen, zoals de chemische samenstelling van de bouwvoor, bieden nieuwe methoden, zoals bijvoorbeeld de Soil Scanner van SoilCares, perspectief.
HWodKa heeft een methode uitgewerkt om op een meer gestructureerde wijze met precisie-akkerbouw om te gaan. Via een PA-matrix wordt per perceel, per gewas en per bewerking gekeken welke informatie nodig is of beschikbaar is om een taakkaart te maken. De PA-matrix, die uit verschillende tabbladen bestaat is hieronder gevisualiseerd. In de komende jaren werkt HWodKa verder aan het verzamelen van bodemdata. Het zou bijzonder waardevol zijn wanneer NPPL dit proces kan versnellen.
