Het natte najaar en de natte wintermaanden laten hun sporen na op de bodemstructuur.
Voorbeelden daarvan in de Hoeksche Waard worden zichtbaar gemaakt door hoge-resolutie satellietbeelden (0,8 m) van 5 en 6 mei (zie www.satellietdataportaal.nl), een week na de hevige buien met 40 - 60 mm neerslag. Het eerste beeld toont een perceel zoals we dat graag zien op die datum: een donkergroen gekleurd uniform gewas, slechts onderbroken door spuitsporen. Percelen met een uniforme gewasstand behoren tot de percelen met de hoogste potentiële opbrengst. Dergelijke percelen vormen dit jaar een minderheid in de Hoeksche Waard.
 
180505 uniform
 
Het tweede beeld laat een perceel zien met licht- en donkergroen gekleurde banen die het gevolg zijn van bewerkingen op het perceel, zoals rijschade tijdens de oogst onder relatief natte omstandigheden en bij het bemesten met sleepslangen. Heterogeniteit als gevolg van (vaak onvermijdelijk) menselijk handelen gaat ten koste van de potentiële opbrengst, zij het dat de natuur in een goed jaar veel kan compenseren.
 
180505 rijsporen
 
Dit voorjaar zie je relatief veel percelen met natte plekken, soms verergerd met ganzen-, zwanen of smientenschade. Vaak maar niet altijd zijn dit lager gelegen plekken die meer water te verwerken hebben gehad. Deze vorm van heterogeniteit van de gewasstand heeft meer met de natuurlijke eigenschappen van het perceel te maken, zoals vlaklegging, slempgevoeligheid en storende lagen. Een dergelijk perceel is van nature heterogeen en zal elk jaar ruimtelijke opbrengstverschillen te zien geven. De akkerbouwer staat voor de keuze om precisielandbouw te bedrijven of om maatregelen te treffen om de zwakke plekken op te heffen. HWodKa kiest in eerste instantie voor het laatste.
 
180505 verdronken 001
 
Het beeld laat ook zien dat het perceel links naast de wintertarwe niet uniform opdroogt. De vochtige plekken zullen meer schade ondervinden door berijding, zoals tijdens het poten en zeker bij de oogst. Het risico bestaat dat je zo in een negatieve spiraal terecht komt, waarbij de van nature zwakke plekken in een perceel steeds slechter worden.
 
Het beeld hieronder laat de effecten zien van een slecht doorlatende laag. De donkergroen gekleurde stroken markeren de plekken waar opnieuw gedraineerd is met een kettingdraineur. De dikkere donkergroene strook ligt op een oude gedempte sloot. Dergelijke patronen manifesteren zich ook bij droogte. Verder zijn nog sporen zichtbaar van waterlopen waarmee het landschap ooit verwerven was. 
 
180505 drainage
 
Satellietbeelden zoals hierboven getoond zijn een nuttige informatiebron voor het verbeteren van het perceelmanagement. Er geldt echter: één ei is geen ei. Om de juiste maateregelen te nemen is informatie nodig uit meerdere bronnen, aangevuld met ABW (Algemene Boeren Wijsheid). Het is de kunst om de juiste combinatie van bronnen te kiezen tegen zo weinig mogelijk kosten. Veel informatiebronnen zijn gratis, dat geldt ook voor deze satellietbeelden. Het vergt wel wat handigheid om er bij te kunnen.
 

De Stichting de Hoeksche Waard op de Kaart, opgericht in 2005, is een initiatief van innovatieve Hoekschewaardse akkerbouwers. De stichting stelt zich ten doel om d.m.v. innovatie de vitaliteit van de grondgebonden landbouw te verbeteren en tegelijk voorwaarden te scheppen voor behoud cq ontplooiing van natuur en landschappelijke waarden.

 

De uitvoering van HWodKa-projecten wordt mede mogelijk gemaakt door:


Europees landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling
ELFPO:

Europa investeert in zijn
platteland