In 2019 is HWodKa begonnen met de aanleg van de eerste van vijf nieuwe systemen voor adaptief grondwaterpeilbeheer (aGPS). Het eerste systeem is geïnstalleerd op het bedrijf van de fam. de Geus in Mookhoek door Barth Drainage in samenwerking met KnowH2O en KEE en wordt KAD genoemd (Klimaat Adaptieve Drainage). De overige vier systemen worden door Heerschap Drainage in samenwerking met Promeco aangelegd.
Afb. 1 Systeem Heerschap/Promeco, pompput, stuwput en kast met stroomvoorziening.
De activiteiten worden uitgevoerd binnen de kaders van een POP3-subsidieregeling van de provincie Zuid-Holland voor het stimuleren van innovatie.
In 2020 werd het grondwerk gedaan voor de aanleg van drie systemen van Heerschap-Promeco. Het grondwerk van dit systeem is in grote lijnen gelijk aan het KAD-systeem van Barth/KnowH2O/KEE. De drainagebuizen liggen op een afstand van 5 m h.o.h. en zijn aan beide uiteinden aangesloten op een verbindingsbuis. Via de bovenstroomse verdeelbuis wordt water (en lucht!) ingelaten en via de benedenstroomse verzamelbuis wordt water uitgelaten. Ook bij dit systeem wordt gewerkt met verschillende peilvakken, elk met middelen om het grondwaterpeil te regelen. De verschillen tussen beide systemen hebben vooral betrekking op de regeltechniek.
Afb. 2 Schematisch weergave van het drainage- en subirrigatiesysteem Heerschap/Promeco
Het systeem van Heerschap-Promeco omvat een centrale pomp- en stuwput van waaruit het slootwater naar de verschillende peilvakken gedistribueerd wordt. De pompput is aangesloten op een aanvoerleiding die het irrigatiewater vanuit de watergang inlaat. In de pompput bevindt zich een pomp die het irrigatiewater in de stuwput pompt. De stuwput is aangesloten op één centrale distributieleiding (Ø200 mm) die het irrigatiewater naar de peilvakken voert. Ieder peilvak is voorzien van een regelput voor het ontvangen van het irrigatiewater. De regelput is uitgerust met een modulerende toevoerregeling waarmee het irrigatiewater via de verdeelbuis (Ø160 mm) over de drains verdeeld wordt.
 |
 |
|
Afb. 3a Aanleg van de modulerende toevoerregeling. De zwarte buis is onder- deel van de meetdrain. |
Afb. 3b De toegedekte sleuven van de drains (5 m h.o.h.) en de meetdrains. |
De modulerende toevoerregeling is voorzien van een meetdrain met een stijgbuis. Het waterniveau in de stijgbuis is representatief voor de grondwaterstand in het bereik van de meetdrain. De meetdrain (bij grote peilvakken wordt een tweede meetdrain toegevoegd) ligt enkele decimeters dieper dan de drainagebuizen. De modulerende toevoerregeling is voorzien van een op afstand instelbare vlotter, waarvan de drijver zich in de stijgbuis bevindt en de afsluiter in de buis die naar de verdeelbuis leidt. De vlotter laat irrigatiewater door wanneer het grondwaterpeil volgens de meetdrain lager is dan het ingestelde, gewenste niveau.
Voor het stuwen van het irrigatiewater is de verzameldrain (Ø160 mm) aangesloten op een uitloop in de vorm van een taludbak met een in hoogte verstelbare stuwbuis. De hoogte van de uitstroomopening bepaalt hoe hoog het grondwaterpeil opgezet kan worden. De stand van de stuwbuis is op afstand instelbaar. Naast de taludbak met de gestuurde uitstroomopening is tevens voorzien in een taludbak met een handmatig bediende schuifafsluiter. Deze schuifafsluiter kan gebruikt worden bij calamiteiten en bij het spoelen van de drains voor onderhoudsdoeleinden.
Afb. 4 Schematische weergave van het Heerschap/Promeco drainage- en subirrigatiesysteem op een 18 ha perceel met twee peilvakken. De pompcapaciteit is voldoende om een waterverlies door wegzijging en verdamping van 5 mm/etmaal te compenseren. Naar verwachting is dit toereikend voor het overbruggen van een lange periode met hoge verdamping.
De pilot moet leren in welke mate en hoe de bodemvochttoestand te beheren is ten behoeve van bodem, gewas en omgeving, met als doel om minder afhankelijk te worden van weersextremen. Volgens de planning wordt de regeltechniek, inclusief het digitale dashboard voor de bediening, in voorjaar 2021 geïnstalleerd. Voor het groeiseizoen 2021 worden Fixeau Pins van AcaciaWater geplaatst om de grondwaterstand en het bodemvochtgehalte in de peilvakken te meten. De instelling van het grondwaterpeil in de peilvakken wordt gebaseerd op ABW (Algemene Boeren Wijsheid).
©HWodKa 2020