De discussie over boerendata gaat over kansen en bedreigingen, danwel actief of passief acteren. Het gebruik van boerendata door derden (overheid, ketenpartijen, instanties), met een belang dat niet altijd strookt met het boerenbelang, wordt als bedreiging gezien. De vraag luidt dan: willen/kunnen we voorkomen dat data uit bijvoorbeeld trekkers, werktuigen en bewaarschuren vrij het erf verlaat?

 

De groep ziet ook kansen: boerendata met elkaar delen en analyseren om meer grip te krijgen op het teeltproces; data toevoegen aan de producten waardoor ze meerwaarde krijgen; data verkopen aan derden.

 

De huidige situatie wordt gekenmerkt doordat allerlei bedrijven en instanties bezig zijn met boerendata vanuit een welbegrepen eigenbelang. Akkerbouwers beperken zich tot het (verplicht!) verzamelen en afgeven van data aan overheid, banken, afnemers en keuringsinstanties voor hun license to produce and deliver. Registratiesystemen van bijvoorbeeld Cropvision en Dacom/CropR faciliteren het databeheer door akkerbouwers.

 

De data die het erf verlaat, met of zonder goedvinden van de akkerbouwer, komt terecht in allerlei databanken of clouds. De data is gefragmenteerd, d.w.z. dat iedere cloud  stukjes van de puzzel bevat. Naarmate een partij over meer stukjes beschikt krijgt hij meer grip op het akkerbouwmatige productieproces. Partijen zoeken elkaar dus op om er samen wijzer van te worden. De ene bedrijfsovername volgt de ander in een rap tempo, dat is geen toeval.

 

De individuele akkerbouwer beschikt over alle data van zijn bedrijf, maar hij heeft middelen noch de kennis om er iets mee te doen, behalve verplicht doorgeven aan derden. Dit wordt vaak afgedaan met 'administratieve rompslomp'. Als akkerbouwers echter geen actieve rol gaan spelen in de datadans dan neemt hun afhankelijkheid nog verder toe, zo is de overtuiging.

 

HWodKa bedient zich graag van een stip op de horizon: wat is het ideale toekomstbeeld? Deze stip op de horizon helpt ons om richting te geven aan volgende stappen in een innovatietraject.

 

Door de kennis die we kregen in het door LNV en WUR ondersteunde dataproject ontstaat nu een min of meer helder toekomstbeeld. Als stip op de horizon zien wij de contouren van een "Boerendatacoöperatie" met akkerbouwers als leden. Het doel van de Boerendatacoöperatie is o.a.:

* het verzamelen en ordenen van boerendata, aangevuld met data van derden zoals open-source data;

* het verzorgen van de registratie, om aan de (toenemende!!) wensen/eisen van overheid, afnemers en instanties te voldoen;

* het analyseren van data om er zelf wijzer van te worden (benchmarking);

* het ontwikkelen van nieuwe dataproducten, bijvoorbeeld een aardappelpaspoort waarin alle relevante kenmerken van het productieproces zijn vastgelegd, om de positie in de keten te versterken;

* het verkopen van (bewerkte) boerendata.

 

De Boerendatacoöperatie onderscheidt zich van andere databanken doordat alle data van alle deelnemers samengebracht wordt om tot een samenhangend geheel verwerkt te kunnen worden.

 

De grootste uitdaging waar een Boerendatacoöperatie voor staat is de kwaliteit van de ruwe data (de 'data-integriteit'). Wanneer de individuele akkerbouwer instaat voor de integriteit van de door hem/haar aangeleverde data krijgt de Boerendatacoöperatie een enorme meerwaarde. Geen andere partij kan immers de kwaliteit van de data die hij van een akkerbouwer heeft gekregen/genomen garanderen. Samen met Lan van Wassenaer (WUR) hebben we in het afgelopen jaar gekeken of en hoe we de integriteit van boerendata kunnen borgen.

 

Een tweede opgave is hoe je met de minste inspanning de data bij de Boerendatacoöperatie krijgt. Dit vergt een grote mate van automatisering, daar moet je als akkerbouwer zo min mogelijk tussen hoeven te zitten.  In het afgelopen jaar hebben we samen met FARM24 en FARMHACK onderzocht hoe we trekkerdata kunnen aftappen van de CANbus en/of de ISObus. Bij moderne trekkers (en moderne rooiers!) wordt data draadloos naar de fabriek gestuurd. Hiermee wordt een eigenbelang en een boerenbelang gediend. Je kunt de data van de fabrikant terugkrijgen, maar je kunt dus ook zelf die data aftappen. Het is aannemelijk dat in de toekomst de data voor een (groot?) deel via clouds van derden door de Boerendatacoöperatie verzameld wordt. De (ruwe!) data is immers eigendom van de akkerbouwer. De fabrikant mag er het zijne mee doen, mits hij daartoe een fiat heeft, maar moet wettelijk verplicht zijn de data terug te leveren aan de eigenaar/bronhouder.