Voor kleigronden geldt de structuur als belangrijkste kwaliteitsparameter. Een goede structuur faciliteert een goede beworteling en vochthuishouding. De bodemstructuur is van veel factoren afhankelijk. Verbetering van de bodemstructuur vraagt daarom om een integrale aanpak om op afzienbare termijn succes te kunnen boeken. HWodKa heeft onlangs een innovatief projectvoorstel ingediend bij LTO-Fondsen. De eerste fase van het project is bedoeld om een consortium te vormen van HW-akkerbouwbedrijven, toeleverende bedrijven en kennisinstellingen om samen, op praktijkschaal, een set maatregelen uit te voeren t.b.v. blijvende bodemverbetering. Omdat bodemvocht een spilfunctie vervult is het project HW2O gedoopt.
Het project omvat maatregelen op drie fronten:
Bodemverlichting
De Hoeksche Waard wordt gekenmerkt door relatief zware grond. Zware grond heeft veel draagkracht, maar bij overbelasting doet de schade zich over meerdere jaren gelden. Dit komt omdat het herstel, veel meer dan bij andere gronden, vooral afhankelijk is van natuurlijke processen. Bodembeheer volgens goed rentmeesterschap, ofwel duurzaam bodembeheer, houdt in de eerste plaats in het beperken van de bodembelasting tot aanvaardbare proporties en vervolgens het creëren van omstandigheden die het natuurlijk herstel bevorderen.
Bodem ontwatering en bewatering
Een goede ontwatering is de eerste voorwaarde voor natuurlijk herstel. De doorlatendheid van de bouwvoor is met een grondbewerking wel te managen, maar dit geldt niet voor de ondergrond. Bodemprofielen met een beperkte doorlatendheid (textuur en verdichting) vergen cultuurtechnische maatregelen in de vorm van een fijnmazige drainage. Tegen de achtergrond van de klimaatverandering moeten stappen gezet worden om de ontwatering van de ondergrond te verbeteren.
Klimaatverandering zal anderzijds steeds vaker leiden tot tijdelijk vochttekort voor de plantaardige productie. Voor bodemprocessen is dat geen probleem en soms zelfs wel gunstig, bijvoorbeeld bij diepe scheurvorming in weinig aflopende kleiprofielen. In droge jaren maakt de akkerbouw in ons delta-gebied het verschil dankzij de capillaire eigenschappen van het bodemprofiel (grondwater- versus hangwaterprofielen). Het is zaak om die capillaire eigenschappen zo goed mogelijk te benutten. Omgekeerde drainage, d.w.z. het inlaten van water via het fijnmazig drainagesysteem, biedt perspectieven.
Bodemvoeding
Allerlei biotische processen dragen ook bij aan het bodemherstel. Dit geldt niet alleen voor de structuur, maar ook voor de afbraak van agro-chemicaliën en voor natuurlijke plaagonderdrukking van schadelijke nematoden en schimmels. Met energierijke en gevarieerde voeding kan het bodemleven gestimuleerd worden. De diepgewortelde focus op stabiele organische stof moet hiervoor verlaten worden.
©hwodka 2015